Ale, ale, poczekaj! Przecież nie zawsze wszystko idzie jak z płatka, prawda? Owi badacze odkryli również , że osoby, które zakończyły proces zmiany z sukcesem, przechodziły przez wszystkie te etapy 3 lub 4 krotnie! Tylko niewielkiemu odsetkowi udało się zrobić to za pierwszym razem. Zmiana nie zachodzi również liniowo, a spiralnie.
Jakoś wcale Cię to nie dziwi, mam rację? Większość z nas podświadomie czuje, że zmiana nie jest wcale taka prosta i składa się z różnych etapów, wymaga pewnego od nas wysiłku. Ciekawe jest natomiast to, że bardzo istotne jest dopasowanie odpowiednich procesów wsparcia do poszczególnych stadiów zmiany. Jakie procesy wyodrębnili badacze?
- Poszerzanie świadomości
- Wsparcie społeczne
- Wzbudzanie emocji
- Ponowna samoocena
- Zaangażowanie
- Przeciwwarunkowanie
- Kontrolowanie środowiska
- Nagradzanie
- Wspierające relacje
OK, ale co to właściwie oznacza w rzeczywistości?
Wyobraź sobie, że jest przełom roku, wtedy najczęściej dokonujemy podsumowań i wyznaczamy sobie cele na Nowy Rok. W podniosłej atmosferze kończącego się roku, postanawiasz zmienić całe swoje życie albo chociaż jedną, ważną dla Ciebie rzecz, np. postanawiasz sobie, że w nowym roku będziesz uprawiać sport, zdrowiej się odżywiać, więcej czytać lub też zmienisz swoją pracę. Komunikujesz to swoim najbliższym, znajomym, przyjaciołom i tuż po Sylwestrze zaczynasz realizować swoje plany. Słomiany zapał wystarcza Ci (według amerykańskich naukowców, ech, tak znowu to zbadali) na mniej więcej 2 tygodnie. A potem co? Znów wracasz do starych nawyków. Okrutne, ale tak niestety jest.
Ale pewnie zechcesz zapytać: dlaczego tak się dzieje?
Powodów może być wiele. Według modelu, który powyżej przestawiłam, mogły zadziać się 2 rzeczy: być może pominęłaś dwa etapy zmiany (kontemplacji, przygotowania) i wkroczyłaś od razu w fazę działania. Lub być może zabrakło Ci w ogóle etapu prekontemplacji, na którym istotne jest poszerzenie swojej świadomości (zdobycie nowej wiedzy). Dopasowanie odpowiednich procesów do każdego etapu zmiany jest też nie do przecenienia. Dlatego zanim zaczniesz działać, powinnaś się zastanowić, czy naprawdę tego chcesz. Jak już się zastanowisz, to zdobyć jak najwięcej informacji na temat Twojego problemu (np. dowiedzieć się o szkodliwości spożywania fast foodów, braku ruchu czy skutków palenia papierosów, a także zdobyć wiedzę na temat tego, jak komponować posiłki, ile kalorii spożywać na co dzień oraz jakie ćwiczenia powinnaś wykonywać), powinnaś pobudzić też jakoś swoje emocje i wzmóc zaangażowanie (np. poprzez oglądanie filmów traktujących o twoim celu – wyzwaniu) czy też poprosić o wsparcie bliską Ci osobę, gdy dopadnie Cię gorszy dzień.
Kiedy już wszystko sobie przemyślisz i podejmiesz świadomą decyzję, że naprawdę chcesz tej zmiany, to powinnaś się do niej przygotować, określając plan działania i konsekwentnie, krok po kroku, zacząć go realizować. Istnieje wiele sposobów na to, aby utrzymać wysoką motywację na etapie działania. Pamiętaj też, że działanie nie oznacza jeszcze sukcesu. Po osiągnięciu swojego celu powinnaś zaś zachować czujność, aby nie pozwolić na powrót starych nawyków. Typowym dowodem na to, jak łatwo jest stracić kontrolę i wrócić do dawnych nawyków, jest występujący często po skutecznym odchudzeniu tzw. efekt jo–jo. Kiedy planujesz, że schudniesz określoną liczbę kilogramów, w określonym czasie i to osiągasz, przeważnie tracisz czujność. Pomijasz etap podtrzymania, który jest tak samo ważny, jak pozostałe. Dlatego ważne jest, aby mieć większą świadomość tego, przez jaki etap przechodzisz, czego na nim się możesz spodziewać i co robić dalej, żeby twoje wysiłki nie poszły na marne.
Życzę Ci wielu sukcesów w drodze do zmiany i samych trwałych metamofroz!
Podał Ci się wpis? Podaj dalej, skomentuj lub polub moją stronę na FB: Coaching wzmacniania pewności siebie